De grondlegger van het Lutherse geloof was Maarten Luther. Hij werd op 10 november 1483 geboren in de Duitse stad Eisleben. Luthers zoektocht in geloof en theologie begon in een Augustijner klooster, waar hij in 1506 intrad. Hij werd in 1508 tot professor benoemd aan de Universiteit in Wittenberg.
Luther was het vaak niet eens met de Katholieke Kerk. Toen hij professor was, spijkerde hij op 31 oktober 1517 zijn 95 stellingen op de deur van de slotkerk in Wittenberg. In deze stellingen kaartte hij misstanden aan waaronder de “aflaathandel” waarbij gelovigen (vaak tegen betaling van een geldbedrag) een ‘entreebewijs’ voor de hemel konden verkrijgen. Of beter gezegd: een kaartje om niet in de de hel of het vagevuur te komen.
Het belangrijkste punt dat Luther keer op keer bleef herhalen is dat de Bijbelse boodschap is dat Jezus voor onze zonden is gestorven. Dat hij zich voor ons heeft gegeven, en dat we dat als genadevol cadeau van God mogen aannemen. We hoeven ons niet uit te sloven om een wit voetje te halen bij God.
In Luthers’ tijd heerste het idee dat mensen hun eigen verlossing in handen hadden. Luther was het hier niet mee eens De Bijbel zegt juist dat een handreiking van God nodig is. Accepteer dat God in Jezus zijn genade en liefde heeft geschonken. Geloof in Jezus alleen is genoeg. Luther noemde dat de ‘rechtvaardiging door geloof’.
Reformatie
Luthers’ gedachtegoed en met name zijn 95 stellingen, waren het begin van een grote hervorming van de kerk in West-Europa. Het conflict tussen deze hervormers en hun kerkleiding werd groot. Zo groot dat er nieuwe kerken ontstonden. Kerken die protesteerden tegen de katholieke kerk in Rome. Ze noemden zich ‘protestanten’ omdat ze in opstand kwamen tegen het gezag uit Rome. Ook andere bekende hervormers gebruikten Luthers gedachtegoed als basis en deelden hun ideeën. Zo ontstond er een lappendeken aan protestantse geloofsovertuigingen.
De Lutherse traditie in Nederland
De Evangelisch-Lutherse gemeenten in Nederland hebben in totaal ongeveer 12.000 leden. Daarmee vormen de lutheranen een kleine groep onder de Nederlandse christenen. In het buitenland vormen de Lutherse kerken juist één van de grootste protestantse kerken. Wereldwijd zijn bijna 80 miljoen mensen lid van een Lutherse kerk.
In Nederland is de Lutherse gemeenschap altijd een minderheidsgroep geweest. Veel Nederlandse lutheranen hebben dan ook hun wortels in het buitenland (Duitsland, Scandinavië, Oost-Europa) of hebben voorouders die als migranten naar Nederland kwamen.
Hedendaagse invulling Luthers geloof.
Lutheranen geloven in een genadige God. In Gods betrokkenheid bij ieder mens. Uit de blijde boodschap van het evangelie volgt dankbaarheid en dus goede werken voor de wereld. Dat schreef Luther.
Lutheranen hebben een open visie op de Bijbel. Niet alle uitspraken zijn even belangrijk. Ze moeten getest worden vanuit het leven en leren van Jezus. Dit geeft zowel vrijheid als houvast. Wat lutheranen precies geloven is vastgelegd in belijdenisgeschriften. De interpretatie hiervan ligt niet voor eeuwig vast. De geschriften zijn een samenvatting van het geloof uit de tijd waarin ze zijn geschreven.
Andere kenmerken zijn de grote geloofsvrijheid, tolerantie en openheid voor ieder mens, ongeacht geloofsovertuiging, gender of geaardheid. Kortom: een welkome plek waar nadenken wordt gewaardeerd, met prachtige liturgie en muziek.